Η Πρακτική Άσκηση (ΠΑ) είναι μια διαδικασία βιωματικής μάθησης. Σκοπός της ΠΑ στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι η σύνδεση της εκπαίδευσης με το επαγγελματικό περιβάλλον που θα συναντήσουν οι φοιτητές μας στην αγορά εργασίας όταν ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

Η ΠΑ, είναι η εξάσκηση των μελλοντικών επιστημόνων σε επαγγελματικές συνθήκες εργασίας για μικρό χρονικό διάστημα. Μια γεύση από το μέλλον τους. Η σύγχρονη έρευνα, μνημονεύει τη διαδικασία αυτή με μια ποικιλία όρων, όπως επαγγελματική άσκηση (internship, professional practice), εργασιακή άσκηση (vocational practice), άσκηση στο χώρο εργασίας (workplace practice) οι οποίοι στην ουσία αποδίδουν το ίδιο βασικό νόημα.

Ως μαθησιακή διαδικασία επιτρέπει στους φοιτητές να εφαρμόσουν τις θεωρητικές – επιστημονικές τους γνώσεις στην πράξη, να τις εμπεδώσουν καλύτερα αλλά και να τους δημιουργηθούν απορίες και να εμφανιστούν τα αδύνατα σημεία στα οποία πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να ανταποκριθούν καλύτερα στα επαγγελματικά ζητούμενα.

Επίσης τους βοηθά καθοριστικά να γνωρίσουν τις αρχές, τις αξίες και την φιλοσοφία του κάθε επαγγέλματος, τους εξοικειώνει με το πραγματικό περιβάλλον της μελλοντικής εργασίας τους στο οποίο θα κληθούν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους και τους δίνει τη δυνατότητα να ασκήσουν τις δεξιότητές τους.

Επιπλέον τους προσφέρει την εμπειρία της συνεργασίας, τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν πραγματικά περιστατικά, την αίσθηση της ανάληψης ευθύνης αποκτώντας την πρώτη επαγγελματική εμπειρία τους, να έλθουν σε επαφή με τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα, ώστε να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη τους στην αντιμετώπισή τους.

Τέλος είναι μια άσκηση της συνέπειάς τους ακολουθώντας το αυστηρό πρόγραμμα ολοκλήρωσης του αντικείμενου που αναλαμβάνουν, ενώ τους επιτρέπει να εκφράσουν πρωτοβουλίες σύμφωνα με τις ικανότητες και δεξιότητές τους.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον γνωρίζουν οι ίδιοι τον εαυτό τους, τα όρια αντοχής τους ενώ μπορούν να προκαλέσουν τους εαυτούς τους για μεγαλύτερη προσπάθεια.

Η ΠΑ αποτελεί, σε πολλές περιπτώσεις, το θεμέλιο ή και το εφαλτήριο για την επαγγελματική αποκατάσταση των φοιτητών. Τη διάσταση αυτή αποπνέουν και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα ΠΑ, όπως το ERASMUS+, που ενσωματώνει και δίνει έμφαση στην ΠΑ των φοιτητών σε όλη την Ευρώπη.

Βασικοί συντελεστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας της ΠΑ είναι ο ασκούμενος, ο Φορέας Υποδοχής με τον Επόπτη του και η Σχολή με τον Επόπτη Μέλος ΔΕΠ.

Τα οφέλη της διαδικασίας αυτής, εκτός από τους ασκούμενους, είναι πολλαπλά και για τους άλλους δυο παράγοντες.

Οι φορείς υποδοχής, έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ιδέες νέων ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα τους δίνεται η ευκαιρία για την επιλογή ενός μελλοντικού συνεργάτη.

Τέλος, η κάθε Σχολή ωφελείται, από την αμφίδρομη μετάδοση πληροφοριών μεταξύ Πανεπιστημίου και παραγωγικών Φορέων. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να προσαρμόζονται και να εκσυγχρονίζονται σε κάποια σημεία τα Προγράμματα Σπουδών κάθε Σχολής, λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις της αγοράς.

Ο σημαντικός ρόλος της ΠΑ στην ολοκληρωμένη εκπαίδευση των φοιτητών, στον εκσυγχρονισμό των Σχολών και στη βελτίωση των φορέων υποδοχής, απαιτεί τη βιωσιμότητά της. Δηλαδή τη συνεχή εκτέλεση και βελτίωσή της.

Είναι φανερό ότι η βιωσιμότητα της ΠΑ εξαρτάται βασικά από τη χρηματοδότησή της.

Οι ανελαστικές δαπάνες που πρέπει να καλύπτονται στη διαδικασία αυτή είναι:

1. Η ασφάλεια του ασκούμενου στην περίπτωση ατυχήματος στο χώρο άσκησης
2. Τα λειτουργικά έξοδα της υποστήριξης της ΠΑ από το εκπαιδευτικό ίδρυμα
3. Η αποζημίωση του ασκούμενου

Επίσης η ζωντανή διαδικασία της ΠΑ πρέπει να αξιολογείται συνεχώς και να προσαρμόζεται στη βάση σύγχρονων μαθησιακών αναγκών. Έτσι μόνο μπορούν να προσδιοριστούν οι παράγοντες που θα συμβάλλουν στη βελτίωση της διαδικασίας γρήγορα και αξιόπιστα.

Το ΕΜΠ υπήρξε το πρώτο μεταξύ των τεχνολογικών ιδρυμάτων της χώρας που ενέταξε την ΠΑ των φοιτητών του ως αναπόσπαστο στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και σε πολλές περιπτώσεις ως υποχρεωτικό μάθημα του προγράμματος σπουδών.

Η Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών έχει εντάξει την ΠΑ στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών της περίπου από το 1953 ενώ η Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών γύρω στο 1960.

Κατόπιν η Σχολή Χημικών Μηχανικών ενέταξε την ΠΑ στο Πρόγραμμα Σπουδών της το 1989. Ακολούθησαν οι σχόλες Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών και Μηχανολόγων Μηχανικών το 1996, η Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ) το 2003, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών το 2009 και τέλος η Σχολή Πολιτικών Μηχανικών το 2010.

Αποτελεί υποχρεωτικό μάθημα του προγράμματος σπουδών στις Σχολές Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (ΣΑΜ), Χημικών Μηχανικών (ΣΧΜ) και Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών (ΣΜΜΜ).

Αποτελεί κατ΄ επιλογή μάθημα του προγράμματος σπουδών στις Σχολές Πολιτικών Μηχανικών (ΣΠΜ), Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (ΣΗΜΜΥ), Μηχανολόγων Μηχανικών (ΣΜΜ), Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών (ΣΑΤΜ), Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών (ΣΝΜΜ) και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ).

Η διάρκεια της ΠΑ ορίζεται από τη θεσμοθέτηση κάθε σχολής και κυμαίνεται από 1 έως 2 μήνες.

Πραγματοποιείται κάθε χρόνο περίπου από Απρίλιο έως και Οκτώβριο.

Το αποτέλεσμα/προϊόν της ΠΑ σε άλλες σχολές βαθμολογείται με την κλίμακα του 10, ενώ σε άλλες κρίνεται ως Επιτυχής ή Ανεπιτυχής (PASS or FAIL) χωρίς βαθμολόγηση.

Τα τελευταία χρόνια ο θεσμός της ΠΑ έχει ενδυναμωθεί ιδιαίτερα με όλο και περισσότερους φοιτητές κάθε χρόνο να συμμετέχουν και να ωφελούνται από αυτόν.

Περισσότεροι από 1000 φοιτητές του ΕΜΠ κάθε χρόνο εκπαιδεύονται στα γνωστικά τους αντικείμενα μέσω της ΠΑ.

Το ΕΜΠ με ιδιαίτερη πίστη στο θεσμό της ΠΑ τον ενισχύει και τον υποστηρίζει καταβάλλοντας κάθε χρόνο ένα αξιόλογο τμήμα από τον τακτικό προϋπολογισμό του προκειμένου να παραμείνει βιώσιμος.

Επίσης το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΣΠΑ ενισχύσει το θεσμό.

Ο θεσμός της ΠΑ αντιπροσωπεύει την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των επιστημόνων του αύριο.

Πιστεύουμε στο θεσμό αυτό και στην ανεκτίμητη προσφορά του στους νέους επιστήμονες, γι αυτό τον υπηρετούμε με όλες μας τις δυνάμεις ώστε να τον δυναμώσουμε και να τον βελτιώσουμε, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το άριστο υλικό που παράγουν τα ελληνικά ΑΕΙ, προσφέροντας έτσι τα μέγιστα στην παραγωγική διαδικασία της χώρας μας.